" امر به معروف در کلام امام علی (ع) "

باسمه تعالی

" امر به معروف در کلام امام علی (ع) "

محمد بارونی

" نهج البلاغه " مجموعه نفیس و ارزشمندی از سخنان امام علی (ع) است. این کتاب که منتخبی از خطبه ها؛ نامه ها و جمله های وتاه  مولای متقیان است به وسیله " سید رضی " گرد آوری شده است. بزرگان سخنان امام علی (ع) را پایین از کلام خالق و بالاتر از کلام مخلوق دانسته اند . از موضوعاتی که در این مجموعه ارزشمند بیان شده است ، فریضه " امر به معروف و نهی از منکر " می باشد .

امر به معروف،  دعوت به نیکی ها و خوبی هاست . نیکی ها و خوبی ها ریشه در فطرت پاک انسان ها دارد . به همین علت هنگامی که کار خوبی انجام می دهیم ، احساس لذت و شادی می کنیم و زمانی که مرتکب کار بدی می شویم از کرده خویش پشیمان می گردیم و از درون افسرده و غمگین می شویم. بنابراین برای این که خود و دیگران به راه خطا نرویم و همواره در مسیر فطرت پاک الهی حرکت کنیم لازم است که برهمدیگر نظارت داشته باشیم  و یکدیگر را به خیر و خوبی و پرهیز از بدی و زشتی دعوت نماییم .

امام علی (ع) : " خدا امر به معروف را برای اصلاح توده های ناآگاه و نهی از منکر برای بازداشتن بیخردان از زشتی ها و بدی ها واجب کرد. ( حکمت 252 ) "

 برای انجام این فریضه الهی ، اول باید مواظب رفتار ، گردار و گفتار خود باشیم و خود را به صفات نیک و فضایل اخلاقی آراسته کنیم  و سپس دیگران را به خوبی ها و ترک بدی ها دعوت نماییم .

امام علی(ع) : " مردم را از حرام و منکرات باز دارید و خود هم مرتکب نشوید، زیرا دستور داده شده اید که ابتدا خود محرمات را ترک کنید و سپس مردم را بازدارید . (خطبه 105 )"

از منظر و نگاه امیرالمومنین علی (ع) امر به معروف و نهی از منکر ، از تمام امور نیک دیگر حتیی  جهاد در راه خدا ارزشمند تر است .

امام علی (ع): " تمام کارهای نیکو و جهاد در راه خدا ، در برابر امر به معروف و نهی از منکر چونان قطره ای بر دریای مواج و پهناور است . ( حکت 374)

البته آنان که می خواهند دیگران را به خوبی ها دعوت کنند و از ارزش های الهی پاسداری نمایند ، باید خودشان اهل عمل باشند.

امام علی(ع) : " اهل ذکر مردمی هستند که با یاد خدا روزگار را می گذرانند و غافلان را با هشدارهای خود از کیفرای  الهی می ترسانند، به عدالت فرمان می دهند ، و خود عدالت گسترند ، از بدی ها نهی می کنند و خود از انجام بدی پرهیز دارند . ( خطبه 222)

امر به معرو ف و نهی از منکر از دستورات واجب الهی است و ترک این دستور باعث عقوبت الهی می شود ، پس همه باید در انجام و اجرای آن کوشا باشند ، چون ترک آن سبب عقوبت الهی می شود .

امام علی(ع) : " امر به معروف و نهی از منکر را ترک نکنید که بدهای شما بر شما مسلط می گردند و آنگاه هرچه خدا را بخوانید ، جواب ندهد. (نامه 47) "

این دستور واجب به اندازه ای مهم و با اهمیت  است که امام علی (ع) در نامه ای به فرزندش امام حسن (ع) برآن تاکید می کند.

امام علی (ع): " پسرم ! به نیکی ها امر کن و خود نیکوکار باش ، با دست و زبان بدی ها را انکار کن و بکوش تا از بدکاران دور نباشی و در راه خدا آنگونه که شایسته است تلاش کن و هرگز سرزنش ملامتگران تو را از پاداش در راه خدا باز ندارد . نامه 31 "

منبع : نهج البلاغه – ترجمه استاد محمد دشتی 

نسخه چاپی